خبرگزاری فارس ـ پیغام فتح؛ ویژه نامه چهلمین سالگرد آغاز دفاع مقدس: یکی از حوزه هایی که از گذشته تاکنون در عرصه تئاتر و بالاخص تئاتر دفاع مقدس همیشه محل بحث و آسیب شناسی بوده، نمایشنامه ها آن هم نمایشنامه های تئاتر دفاع مقدس است، هنرمندان زیادی از قدیم در این ژانر فعال بودند اما حال شاهد ریزش آنها در عرصه نمایشنامه نویسی هستیم و آنچیزی که باقی مانده خاطرات خوبی از کارهای گذشته است.
در چهلمین سالگرد دفاع مقدس به سراغ عده ای از هنرمندان تئاتر دفاع مقدس و نمایشنامه نویسان این عرصه رفتیم که در یک حرکت جهادی و در جشنواره ای بدون اینکه ریالی مالی برایشان چیزی داشته باشد، برای حفظ و تقویت عرصه نمایشنامه خوانی دفاع مقدس سالهاست کار می کنند. چهارمین جشنواره نمایشنامه خوانی دانشگاهی دفاع مقدس، همزمان با فرارسیدن چهلمین سالروز آغاز هشت سال دفاع مقدس به دبیری میرعلیرضا دریابیگی از روز گذشته فعالیت خود را آغاز و تا انتهای هفته نیز ادامه دارد.
در این میزگرد که در ارتباط با چالش های تئاتر و نمایشنامه های دفاع مقدس و همینطور تشریح شرایط برپایی جشنواره دانشگاهی نمایشنامه خوانی تئاتر دفاع مقدس برگزار کردیم، «میرعلیرضا دریابیگی» ، دبیر چهارمین جشنواره نمایشنامه خوانی تئاتر دانشگاهی دفاع مقدس، «آرمان طیران» نویسنده ، منتقد و مدرس تئاتر دفاع مقدس و «رضا بهارلو»، کارگردان، بازیگر و یکی از متولیان جشنواره نمایشنامه نویسی صنعت نفت حضور پیدا کردند که مشروح آن را در ادامه می خوانیم:
*لطفا در ابتدا درباره نحوه برپایی دوره های گذشته و این دوره جشنواره نمایشنامه خوانی تئاتر دفاع مقدس توضیح دهید و بفرمایید از سوی چه نهاد و ارگانی این جشنواره و به چه صورتی برگزار می شود.
دریابیگی: سه دوره گذشته جشنواره نمایشنامه خوانی تئاتر دفاع مقدس در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با همراهی بسیج اساتید دانشکده برگزار شد. یعنی از زمانی که بنده معاون فرهنگی بسیج اساتید دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز و معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد بودم، سال قبل هم ما جشنواره را در مجتمع دانشگاهی ولایت واقع در سوهانک با حضور دانشجویان برگزار کردیم.
امسال با توجه به استعفای من از مدیریت گروه نمایش در نهمین روز از زمستان 1398 و از آن جایی که من رییس انجمن صنفی هنرمندان تئاتر شهر تهران هستم که در سال 93 در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران ثبت شد، اینجا هم سه دوره نایب رییس و سه دوره بعد رییس این انجمن شدم و در تمام مدت سعی کردم یک ساماندهی همه مسائل را داشته باشم و به هنرمندان عضو شهر تهران تسهیلات بدهم. متاسفانه در این عرصه هم هیچ دستگاه و نهادی به ما بودجه ای ندادد و تنها محل درآمد صنف حق عضویت اعضا یعنی همین سیصد نفر حدودی از دانشگاهیان و جوانان تئاتر هستند که البته حق عضویتشان به خاطر شرایط کرونا بخشید شد.
در پاسخ سوال شما باید بگویم که انجمن صنفی به عنوان برگزار کننده جشنواره اساسا هیچ امکان مالی برای سرمایه گذاری نداشت که طی صحبتی که با موسسه فرهنگی هنری پویا داشتیم ، طبق تفاهمی که با ابوالقاسم شیرازی مدیریت اتحادیه صنف پوشاک تهران شد، قرار است این پیوند بین ما و اتحادیه پوشاک تهران به تبلیغ ، نمایش و فروش لباس های تولید ایران و استفاده از این البسه در کارها بیانجامد. علاوه بر این محصولات غذایی لورنزو هم قرار است پکیج هدیه ای به ما برای هنرمندان بدهند. تا امروز البته هنوز یک ریال هم هیچ نهاد و ارگانی به ما کمک مالی نکرده و همه دوستان تمام توانشان این بوده که کم کاری نکنند.
*جشنواره کجا برگزار می شود؟
بنیاد رودکی و فرهنگسرای نیاوران فضای فرهنگسرایی سالن گوشه خلیج فارس، محوطه بیرونی را به صورت حمایتی یک هفته در اختیار جشنواره قرار دادند. دوستان سازمان بسیج هنرمندان تهران بزرگ و معاونت فرهنگی هنری سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ هم زحمت کشیدند بخشی از تجهیزات جنگی مثل لباس، کلاه خود، قمقمه، پوتین ، بیلچه و سایر ابزار که به فضاسازی در این اجراها کمک می کند را در اختیار ما قرار دادند.
ما سعی کردیم شرایط جشنواره امسال صرف نمایشنامه خوانی نباشد و دوستان بتوانند با چیدمان جذاب تا اندازه ای نزدیک به فضای اجرا همچنان که متن در دست دارند، اجرا خوانی کنند. این واژه اجراخوانی را برای رساندن غرضم مطرح کردم برای دوره بعدی امیدواریم گاممان را در عرصه اجراخوانی بگذاریم چرا که این شکل دیگری از خوانش است.
*رقابتی برای کارها وجود ندارد؟
خیر، این دوره جشنواره ما داوری و رقابت نداشتیم چون امکان پذیرایی نداشتیم بهرحال در این روزهای سخت که همه مراقبه می کنیم و ترسی در رفت و آمدها داریم قاعدتا کسی که تلاش می کند و اثری نمایشی جمع و جور می کند، حرکتی جهادی است. دوستان هنرمند ما قطعا با لطفی که به من داشتند، دعوتم را قبول کردند.
به هرحال توجه به ارزش های دفاع مقدس در روزهایی که واقعا جامعه ما شبیه چهل سال پیش آغاز دفاع مقدس است یعنی روح حاکم جامعه از فشار و جنگی که شاید امروز تن به تن نباشد اما در حوزه اقتصاد تاثیرگذار است، با یادآوری حماسه های ایام دفاع مقدس که روح زیسته مردم است، دوباره می تواند ما را قوی کند به جای اینکه در حوزه اقتصاد به مال اندوزی و حرص و طمع بیاندیشیم یا اینکه ببینیم امروز چه بخریم که گرانتر شود، به این فکر کنیم که خیلی از مردمان ما چهل سال پیش از زن و بچه و زندگی گذشتند و رفتند تا این خاک باقی بماند.
من احساسم این است که امسال چهلمین سالگرد خیلی حساسی داریم که همه ارگان ها و نهادها می بایست با یک جریان سازی قوی و متحد با هم حضور پررنگ تری برای دلگرمی بیشتر بدهند. جریان ما هم یک عنوان دانشجویی را یدک می کشد که اعضایش یا دانشجو یا استاد دانشگاه و فارغ لتحصیل هستند که خوانش هر یک از اینها خوانش نظریه بنیادی در حوزه اجرا است حال اگر محتوا هم پرداختن به قصص دفاع مقدس باشد، کمک می کند به این که مردم ما با یک تکنیک جدیدتر در عرصه کارگردانی و ارائه اثر با محتوایی آشنا شوند که قصه حماسه اسطوره ها است و امروز بر روح رنجورمردم طوری عمل کرده که مثل یک قهرمان کارکرد پیدا می کند.
*اجراهای جشنواره بلیت فروشی هم دارد؟
خیر، دوستان زحمت می کشند آثار را ضبط می کنند اما بلیت فروشی نداریم و کارها رایگان است و مردم با حفظ پروتکل ها و تعداد ظرفیت چهل درصدی سالن می توانند کارها را از نزدیک ببیند .بعد ازاینکه کارها ضبط شد هم دوستان مثل اینکه برای پخش با آپارات صحبت کردند، تیوال امکان ارائه دارد و شبکه نما هم قرار شده بعد از بررسی کارها نظرشان را برای پخش کارها بدهند، آقای نوروزی مدیریت شبکه چهار هم همین نظر را داشتند. جشنواره از شنبه آغاز شده و اختتامیه در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران ساعت 19، پنج شنبه خواهد بود . هر روز دو اثر و یک روز هم سه اثر قرار است اجرا خوانی شود.
*آقای طیران لطفا شما هم مقدمتا بفرمایید چندمین دوره ای است که در جشنواره نمایشنامه خوانی حضور پیدا می کنید و با چه آثاری امسال فعالیت کردید؟
آرمان طیران: طبق فراخوانی که پیشتر اعلام شد ، کارها از طریق دعوت از نویسندگان و کنشگران این حوزه برای دبیرخانه ارسال شد. با توجه به پروتکل های از پیش تعیین شده مدل سنتی برگزاری جشنواره دستخوش تغییرات شد منتها آنچه خروجی این فراخوان بود پذیرش چهارده عنوان نمایشنامه با محوریت مقاومت و دفاع مقدس است من هم این اقبال و شانس را داشتم که در این جشنواره سه متن از نمایشنامه های مرتبط با دفاع مقدس که در طی سال های گذشته نوشته بودم را معرفی کنم که مورد پذیرش و در جدول نهایی قرار گرفت.
یکی از این آثار را سه شنبه، یکم مهر ماه ساعت 17 در سالن گوشه فرهنگسرای نیاوران به عنوان خوانشگر و هدایت کننده بر عهده دارم. دو متن دیگرم را دو عزیز دیگر در دست کار دارند. خوشحالم بستری فراهم شده که نمایشنامه ها مورد نظر مخاطبان قرار بگیرد و آنها رأی شخصی خود را درباره چگونگی این فضای ویژه که تنها ژانر هنری است که بسط و گسترش آن مدیون فرهنگ مقاومت شده، در این چند دوره بازنگری کنم. همچنین این امکان برای من هم هست که بعد از خوانش، نقاط ضعف و قوت آثار را بهتر ببینم و اگر نیاز به بازنویسی، به روز شدن و تولید محتوای جدید به فراخور ایام باشد، در کار اعمال کنم.
*آقای طیران در عرصه تئاتر ، نمایشنامه نویسان و عرصه نمایشنامه نویسی مظلوم تر از سایر عرصه ها است مخصوصا در زمینه دفاع مقدس شرایط خوب نیست که اگر بخواهیم بگوییم چه آسیب هایی بیشتر این عرصه را دربر گرفته چه چیز به ذهنتان می رسد که بعد از چهل سال از انقلاب اسلامی نیاز به مرمت و تقویت آن است؟
طیران: شاید بیشترین لطمه ای را که جریان نمایشنامه نویسی دفاع مقدس حداقل در این دهه اخیر وارد شده، اتفاقا متولیان حمایت از این فضا خواسته یا ناخواسته بدان وارد کرده اند. از آنجایی که ارگان ها و نهادهای بسیار زیادی موظف به حمایت از مسائل فرهنگی منجر به خروجی و تولید فرهنگ دفاع مقدس هستند همه درگیر مسائل پیرامونی هستند تا متن اصلی دفاع مقدس.
برخی مفهوم مقاومت را ایدئولوژیزه می کنند و از دل نگاه سیاست زده برای خودشان یک مسیر تعریف می کنند که باری به هر جهت فقط تکلیف سازمانی خود را ایفا کنند. بهرحال حضور این تفکر جناحی با رفتارهای خاص و سیاست زدگی برای اجرای نمایش های تکراری و بدون هیچ دغدغه عمیق می طلبد ، نتیجه آن هم یک خروجی نامناسب است. کار جایی از دست خارج می شود که دکتر دریابیگی هم گفتند حتی کوچکترین مسائل مالی و معنوی جشنواره اهمیت ذاتی خود را از دست داده و فقط به حرمت حضور تلاشگرانه تعداد محدودی از افراد این مسیر شکل می گیرد. این را با یک فراخوان گسترده و ملی برای پویش یک رفتار خاص که رفتار مخالف یا موافقی نسبت به یک مسئله اجتماعی دارند ببینید آنجا چه صف طویلی برای دیده شدن است، اما جایی که باید باشند، همه بار سنگین را از دوش خود زمین می گذارند.
خروجی این نگاه در بحث نمایشنامه حداقل در دهه اخیر تبدیل شده به یک سری نمایشنامه ها که ابرروایت دفاع مقدس در سطحی ترین لایه دیده می شود و عمق و تأثیرگذاری اجتماعی خود را ندارد، یعنی بدنه اجتماعی احتمالا دیگر برای شنیدن و دیدن گفتمان دفاع مقدس تمایل ندارند و دلیلش هم تکرار ، استفاده های مکرر و نخ نما و تولیدات تکراری از مقوله مقاومت است در نتیجه این نمایشنامه ها بضاعت برقراری ارتباط با مخاطب خود را که امروز با رشد رسانه ها و شبکه های اجتماعی مسائل تولید محتوا را روشن تر از قبل در اختیار دارد، ندارند.
هنور خط قرمزهایی که ما برای نوشتن نمایشنامه در همه حیطه ها خصوصا دفاع مقدس داریم به قوت خود باقی است و این خطوط فقط برای تولید نمایشنامه است بهرحال ما الان با اسناد و مدارک عمومی برخورد می کنیم که در دسترس مردم قرار دارند اما وقتی اینها می خواهند دراماتیزه شوند ، دستمان بسته است.
خیلی اسناد مثل حرکت عظیم شهید آوینی در روایت فتح وجود دارد که البته همان ها هم هنوز امکان پخش ندارند و خیلی هایشان مضامین جذاب برای گریز از شرایط امروز و دوری از همان سیکل تکرار و نخ نمای داستان های همیشگی مقاومت وجود دارد. جدیدا در دهه اخیر ما می توانیم زنان را به عنوان قهرمانان ادبیات دفاع مقدس روی صحنه نشان دهیم پیشتر به هیچ عنوان چنین امکانی نبود این هم مدیون حضور همان اسناد قوی است که به مرور حضور پیدا کرد.
دریابیگی: در ادامه صحبت های آقای طیران باید به ایشان بگویم که من نزدیک ده سال عضو شورای نظارت بر نمایش کشور بودم و همیشه تلاش کردم از طریق این مسئولیت برای مدیریت وقت افرادی چون شما را به عنوان کارشناس معرفی کنم،متر و خط کشی که شما درباره اش صحبت می کنید امر نوشته ای نیست پس این نگاه را خیلی ها در صف اول ایجاد می کنند. شمای نوعی وظیفه این را دارید به عنوان مسئول و هر کسی دیگر براساس مصوبه شورای انقلاب فرهنگی این متر را تعیین کنید. بهرحال ماهیت این هنر به دلیل تکرار زایش یک ناگزیری هایی دارد که می تواند همراه با شیطنت برخی باشد و یک اجرا شما را دچار مخاطره ذهنی کند. عرض من این است اگر نکته ای که شما می گویید، تبدیل شده به عنوان تخیل فردی در خوانش فردی اشکالی ندارد، اما اگر تخیل جمعی است تبدیل به اشکال می شود و کسی حوصله رفتن به آن سمت را ندارد و تئاتر تبدیل به یک ویترین و کارکرد موزه ای می شود.
با توجه به تغییرات اندک باقیمانده در جامعه جهانی و فضای کشورمان به نظرم با کمال احترام به دولت فعلی ، امیدوارم دولت آینده با این راهکار، درک و نگاه و گشودگی در امور بتواند مسائل را پیش ببرد.
طیران: واقعا دور نیست با این نگاه فضای دفاع مقدس تبدیل به یک امر موزه ای شود چرا که بضاعت تولید همیشه بوده اما ضوابط آن محدود به خواست و ذائقه خاص افراد رسیده است. این مصادره به نفع کردن باعث می شود خیلی نگاه ها، رویکردها و خلاقیت ها مسکوت بماند و ما الان با چالشی مواجه هستیم که خیلی دوستان که پیشتر در این عرصه صاحب نام و خوش سبک بودند الان اصلا حاضر نیستند به عنوان تولید کننده این بستر نگاهی بیاندازند و از این رویکرد فاصله گرفتند.
یک عده تمایل دارند که جلوتر یا عقب تر از این شرایط نرویم و دفاع مقدس به همان چهل سال ختم شود و به عبارتی کسی خودش را اذیت نکند و به همان تئاتر کلیشه ای و تکراری همیشگی برگردیم که نه سیخ بسوزد و نه کباب! این نگاه همان آفتی است که ما نه تنها در درام دفاع مقدس بلکه در سایر درام ها هم داریم و همین باعث می شود که خیلی ها که امکان تولید گفتمان و حتی نظریه دارند ، سکوت اختیار کنند.
دریابیگی: خیلی ها بر این باورند که اگر نمایشی قرار است در عرصه دفاع مقدس یا مذهبی تولید کنیم حتما یک بودجه می خواهد یا پولی در آن هست، ما نشان دادیم بدون اینکه هیچ کس پولی به ما بدهد ، هیئتی جلو برویم و انتظار داریم خود امام حسین (ع) سر سفره ما همه چیز بگذارد که این باعث افتخارما است.
به نظر من هر کسی در این عرصه ورود می کند، مثل کسی می ماند که سربند را و پوتین را بسته و گفته که جلو می رود، هیچ یک از دوستان ما حرف پول نزدند که اگر برسد به دوستان می دهیم و اگر نرسد همه قبول دارند. این تفاوت نگاه ها است یعنی اینکه کار دفاع مقدسی برایمان دستورالعملی و ردیف بودجه ای برای هفته دفاع مقدس نشود.
در نهایت آبشخور نوشته های عظیم جهانی اسطوروه ها و حماسه هایشان است، ما در این خاک بسیار از این اسطوره ها داشتیم که دفاع مقدس برای ما نزدیک تر هست چرا که هنوز تجربه زیسته ها کنار ما زندگی می کنند و ما از آنها خیلی فاصله نگرفتیم و من فکر میکنم آنچه در تاریخ می تواند برای تداوم روح زیسته جامعه تکرارشود، همین حوزه دفاع مقدس هم می تواند باشد.
*آقای بهارلو شما هم در ارتباط با حضورتان در جشنواره تئاتر دفاع مقدس بفرمایید و فکر می کنید برپایی یک جشنواره در این عرصه چقدر می تواند این ژانر را تقویت کند؟
بهارلو: من افتخار این را داشتم به عنوان یک معلم در کنار دوستان و در چهار دوره جشنواره حضور داشته باشم. با همه رهنمودهای دکتر دریابیگی ما تلاشمان این بود که به خاطر اسم دانشگاهی آن به سمت و سوی کار آکادمیک برویم و من تمام وظیفه ام را این دیدم در کلاس های متفاوت با بچه ها استعدادیابی کنم و کسانی را که قابلیت هایی در عرصه های مختلف دارند از آنها بهره بگیریم و در هر چهار دوره از دانشجویان برگزیده ام استفاده کردم و این بچه ها را کشف کردم و خوشبختانه الان کسانی را داریم که در بدنه حرفه ای سینما و تئاتر کشور فعالیت میکنند.
درباره بخش دوم سوالتان باید بگویم بی شک این جشنواره تأثیرگذار است . من خودم گاهی می گفتم نکند به خاطر بودجه جشنواره نمایشنامه خوانی برگزار می شود اما بعدها که کار عمیق تر شد دیدم درست است که کمبود بودجه است اما مسئله دیگر ما مشکل درام را بررسی میکنیم.
درام در عرصه دفاع مقدس واقعا دچار اشکال است و این جشنواره فرصتی می شود که درام های نوشته شده در یک فرصت دیگر بازنگری و بررسی شوند ، چرا که عمدتا درام های مکتوب به این جشنواره می رسد. در واقع این جشنواره آزمونی برای استعدادیابی از بین دانشجویانم شد، همچنین مشکلات اجرای این درام ها را بررسی کردیم و فکر می کنم تا جایی که دیدم این درام ها تأثیرگذار بوده و موفق هم پیش می رود.
*آقای بهارلو یکی از انتقاداتی که ما در این سال ها به جشنواره های بزرگ داشتیم همین عدم استفاده از اثار و همینطور کمبود نمایشنامه های دفاع مقدس در جشنواره هایی چون فجر است، نظر شما در این رابطه چیست به نظر شما نباید در این جشنواره ها ما کار دفاع مقدسی بیشتر داشته باشیم و اگر نداریم علتش نبود نمایشنامه است؟
بهارلو: ببینید ما به لحاظ ساختاری مشکل درام داریم و بحث جدایی است و بحث دیگر هم در عرصه دفاع مقدس نگاه ها ویژه و سخت تر می شود و باز هم این بحث جداگانه ای می طلبد. اما طبق صحبت های شما من باید بگویم که ما نمایشنامه های موفق در عرصه دفاع مقدس داشتیم مثل همین خنکای ختم خاطره که دیگر همه می شناسند، اما بهرحال کم بوده است.
من علاوه بر اینکه معلم دانشگاه هستم در عرصه صنعت نفت هم کارهایی انجام داده ام . یک دوره ای ما در شهرستان عسلویه به صورت منطقه ای جشنواره های دفاع مقدس برگزار کردیم و ادامه پیدا کرد بعد از آن چند دوره که از جشنواره گذشت به شدت کمبود درام در عرصه صنعت نفت را احساس کردیم. به نظر دفاع مقدس و صنعت نفت برخوردرهای زیادی با هم دارند بهرحال جنگ که شروع می شود جزیره خارک و شاه رگ نفتی ایران را می زنند بعد از این با همت مهندس مجتبی عوض زاده که رئیس روابط عمومی سازمان منطقه ویژه اقتصاد و انرژی منطقه پارس هستند به این نتیجه رسیدیم که در عرصه نمایشنامه نویسی نفت گام برداریم و برای اولین بار بدعتی ایجاد کردیم و جشنواره ملی صنعت نفت را ایجاد کردیم که من آنجا دبیر اجرایی همه ادوار کنار مهندس عوض زاده بودم.
*این جشنواره چند دوره برگزار شد؟
این جشنواره شش دوره برگزار شد ، فراخوان هفتمین دوره را هم ما دادیم که تا سی ام دی ماه متن ها را ما را تحویل میگیرم و اسفند ماه مراسم اختتامیه را برگزار می کنیم. با همت انتشارات دریابیگی سه دوره از اثار برگزیده جشنواره را مکتوب و دوره های بعدی هم آماده چاپ است که به دلیل مشکلات بودجه منتظر هستیم مشکل برطرف شود و قبل از اینکه دوره هفتم به سرانجام برسد ، دوره های قبلی را منتشر کنیم. همراستای ما در شهر اهواز جشنواره ملی صحنه ای حوزه نفت برگزار می شود و خوشبختانه زیرساخت های نمایشنامه ها از آثار برگزیده جشنواره های ما انتخاب شدند.
من روز گذشته «خرده خاطرات روز های خونین خارک» نوشته علی میرزا عمادی از آثار برگزیده دوره دوم جشنواره مان را در همین جشنواره اجراخوانی کردم. در دوره گذشته «پیرمرد، بقچه ، دوچرخه» و «شعله های آبادان خاموش نمی شود» را کار کردم که اثر برگزیده دوره سوم و دوممان بود حتی اجرای صحنه ای هم این کار آخر داشته است. واقعا به نظر من کسانی که در این شرایط جنگی تئاتر و کرونا کار می کنند، مرد میدان هستند نه زمانی که همه می توانستند کار کنند، حضور ما هم در این شرایط در جشنواره همینطور بود و حیفمان می آمد که در این چهلمین سال دفاع مقدس کاری نکرده باشیم.
*اقای دریابیگی بفرمایید چقدر نمایشنامه خوانی می تواند مخاطب جذب کند و همینطور چه بستری را برای هنرورانمان فراهم می کند؟
دریابیگی: آنچه که امروزه اساس و بنیان تعریف تئاتر پست مدرن را در جهان شکل می دهد، به گونه ای علاوه بر اینکه یک امر واحد است، می تواند هر شکلی مثل خوانشی پلورالیستی باشد . یعنی اگر ما مثلا در جشنواره آیینی سنتی اعلام می کنیم ،این نمایش پلی به سمت تئاتر معاصر است یعنی ما داستان های بومی و منطقه ای و قبیله ای کشورمان را می گیریم با فرم تئاتر دنیا اجرا می کنیم تا مخاطب آن را می بیند. من می گویم ما باید زیبا سخن بگوییم، زیبا تصویر بسازیم و زیبا روایت کنیم تا مخاطب آن را گوش کند.
نکته دیگر من با همه دستگاه ها از ارتش تا معاونت اجتماعی ناجا و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و بسیج در طول برگزاری جشنواره جلسه گذاشتم و تکرار کردم تا یادآوری همگانی شود اینکه ما چه وظیفه ای الان در بر دوش داریم؟ علاوه بر اینکه زبان امروز ما پرفورمنس آرت است و مکان دیگر مثل گذشته تعریف ندارد و آنچه شکل باب و رایج فضای دانشگاهی کشور مثل تئاتر محیطی، شورایی، گفت وگو و تعاملی داریم ، بحثی برای گفتمانمان است که بستری می شود چون خود ما مردم آن را زیست کردیم یعنی همین میدان جنگ که دور و نزدیک با آن دست و پنجه نرم کردیم و بعد یک تعداد دانشجو و مدرس که فرصتی یافتند تا اندیشه های خود را در این بستر بیازمایند و مولفه های اجرایی به روزتر و مولفه های اجرایی قابل درک تری دارد ، فرصت خوبی فراهم کرد و پروسه اش کاملا کارگاه آموزشی است.
*چند اثر قرار است در این جشنواره اجرا شود؟
دریابیگی: در جدول برنامه ما در این شش روز 13 اثر اجرا می رود بعلاوه یک اثر مهدی فناییان که در روز دوشنبه، سی و یکم شهریور در سالن گوشه یک اجرا خواهد داشت. قرار است دو تا از کارها به انتخاب خود تماشاخانه ملک در این تماشاخانه اجرا شود، فرهنگسرای نیاوران هم براساس سیستم انتخابی خودشان چند کار اجرا می دهد و با آقای چگینی هم صحبت می کنم که با تماشاخانه های خصوصی مذاکره ای برای توافق با چند تماشاخانه خصوصی با همه مشکلاتشان داشته باشند.
*به عنوان سوال نهایی برای تقویت عرصه تئاتر دفاع مقدس چه چیز به ذهنتان می رسد؟
با کمال احترام به تمام سازماندهی های جنگ های تاکتیکی نظامی در تاریخ بی شمار گروه ها با جنگ های چریکی موفقیت به دست آوردند آن زمان که حضرت امام بسیج را بین مردم راه می اندازند در واقع همین کار است فارغ از اینکه مسئولین فرماندهی چگونه عمل می کنند که ان شاء الله حتما همه تلاششان را می کنند، با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب که در کار فرهنگی از من پیشی بگیرید ما هم در حد وسعمان تلاش کردیم این پرچم را بالا نگه داریم، مثل این جشنواره و همینطور جشنواره تئاتر کلاسی که در واقع خروجی کلاس های کارگردانی دانشگاه است و یکی از این آثار به جشنواره نمایشنامه خوانی ما معرفی شد. امسال تصمیم داشتیم هفتمین دوره این جشنواره تئاتر خلاق را بعد از ماه صفر برگزار کنیم که هنوز مشخص نیست البته یک مجموعه مبلمان فاما نیز قرار است از ما حمایت کند که البته هنوز چیزی مشخص نیست.
در نهایت این جشنواره ها یک فرصتی است که شکل بیرونی تئاتر ما را شکل دهد و مخاطب مردمی را نیز جذب کند.
*آقای طیران شما هم صحبت های پایانی را بفرمایید در ارتباط با تقویت تئاتر دفاع مقدس چه نکاتی به ذهنتان می رسد، بفرمایید؟
من احساس می کنم برای رسیدن به یک رهیافت کلان یا استراتژی جدید برای خروج از این محدوده تقریبا راکد تنها راه اجازه نواندیشی و ایجاد باروری و زایایی خلاقانه گستره مفهوم مقاومت است یعنی اینکه همه با هم بتوانیم نگاه های جدید و امروزی تر مطابق با تغییر ذائقه مخاطب امروزی و خواست و صیانت از فضای معنوی با رعایت شأن بالای دفاع مقدس و اعتماد به قلم بدستان این عرصه که امتحان خود را پس داده اندرا ایجاد کنیم چه بسا این نگاه در بدنه اجتماع خود را عیان کند و امیدوارم با سعه صدر به ما اجازه دهند در این فضاها که تا به حال از ما دور بوده ، دوباره قلم خود را محک بزنیم.
*شما جشنواره تئاتر دفاع مقدس هم تا به حال شرکت کردید؟
طیران: بله بالغ بر هفت دوره به عنوان نویسنده و کارگردان حضور داشتم و با تغییر سیاست ها در هر دوره ما مجبور بودیم بخش های زیادی از نمایشنامه های منتشر شده مان را برای خوراک صحنه تغییر دهیم که گاهی خودمان به کار خودمان شک میکردیم که چقدر می شود یک نمایشنامه را تغییر داد گو اینکه این آثار گاها جوایز هم دریافت کرده بودند.
بنابراین ما در این جشنواره تجربیات خوبی داشتیم و شناخت زیادی از دلسوزان این عرصه پیدا کردیم که الان هر یک از این بزرگان که سمت دبیری جشنواره ها را داشتند ، در بدنه تئاتر عمومی کشور حضور دارند و واقعا مثل یک سرباز و چریک در فضای موجود ، سکان تئاتر را با همه بضاعت در مسیر طبیعی خود هدایت می کنند.
*الان کار جدید هم در عرصه کارگردانی دارید؟
در حال حاضر خیر اما در جشنواره مقاومت آتی که مهر ماه کلید می خورد در بخش مقاله در حال نگارش بودم که الان تمام شده و منتظرم نتیجه نهایی را از دبیرخانه جشنواره دریافت کنم.
*آقای دریابیگی شنیدیم خودتان هم کاری در جشنواره دارید؟
دریابیگی: بله من خودم به تبعیت از دوستان علاوه بر دبیری کار کارگردانی از نمایش «مونس» نوشته مهرداد کوروش نیا را در فضای بیرونی فرهنگسرای نیاوران دارم که البته کار من آخرین کار است و بعد اختتامیه برگزار می شود و همینطور در نمایش دیگری هم از «تکه های سنگین سرب» ایوب آقاخانی در نقش شهید چمران بازی می کنم.
*آقای بهارلو شما هم نکته آخرتان را درباره تئاتر دفاع مقدس بفرمایید
من یک نکته برایم خیلی مهم است اینکه کسانی از دوستان هنرمند یا دیگران خود را مالک عرصه دفاع مقدس ندانند چون دفاع مقدس متعلق به همه مردم و هنرمندان است و اگر کسی کار میکند معنی اش این است که دفاع مقدس برای سازمان وارگان خاصی است.شاید من به عنوان یک کارگردان تعهدی درونی داشته باشم که سالی یک کار دفاع مقدسی داشته باشم.
خیلی دوست دارم هنرمندانی که الان فعالیت می کنند و تعدادشان هم خیلی زیاد است از این پس یک نگاه دیگری در این عرصه داشته باشند تا این جریان دفاع مقدس را سیاسی نکنند اصلا مرتبت با سیاست گذاری و جریان خاصی نیست بلکه به همه تعلق دارد.
*ممنون از حضور شما در خبرگزاری فارس.
انتهای پیام/
